Prim borcu olan emekliler dikkat! Maaşlardan yüzde 25 kesinti

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen ve önümüzdeki günlerde Genel Kurul’da görüşülecek olan vergi kanunları ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifinde emeklilerle ilgili önemli bir düzenleme yer aldı.

Teklife göre SGK’dan aylık alanlar ile geçici veya sürekli iş göremezlik geliri alanların sigortalılığı nedeniyle oluşan Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi dahil prim ve prime ilişkin borçları, yüzde 25 oranını geçmemek üzere gelir veya aylıklarından kesinti yapılmak suretiyle tahsil edilecek.

KİMLERİN MAAŞINDAN KESİNTİ OLACAK?

Peki emekli maaşlarından yüzde 25 kesinti nasıl olacak? Kimlerin maaşlarından kesinti olacak? Düzenlemede kaç emekli etkilenecek? Konuyla ilgili tüm merak edilenleri açıklayan Mali Müşavir ve Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu ifadeleri kullandı: “İlgili kanun maddesini incelediğimiz takdirde ‘Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan gelir ve aylık alanlar ve hak sahibi olan kişiler’ diye nitelendirilmektedir.

GELİR: İş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalıya veya sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine yapılan sürekli ödemedir.

AYLIK: Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile vazife malullüğü halinde yapılan sürekli ödemedir. (5510 syl kn 3.md)

HAK SAHİBİ: Yasalarımız doğrultusunda kadın veya erkek fark etmeksizin eşe dul, yetim ise ölen sigortalının çocukları şeklinde, hatta belirli durumlarda ana-babaya bile maaş bağlanmaktadır. Kısaca hak sahibi dediğimiz vefat eden sigortalının arkada kalanları şeklinde nitelendirilmektedir. Kısaca Kurum üzerinden emekli maaşı alan herkesi kapsamaktadır.

Gelelim %25 kıstasına... sosyal güvenlik hukukuna göre emekli olurken sadece Bağkur dediğimiz (4B) statüsünde olanların borcu varsa emekliliğe engel teşkil etmektedir. Bu sebepten dolayı borcunu ödedikten sonra emekli olabilmektedirler. Fakat SSK (4A) ve Emekli Sandığı’na (4C) bağlı olanların SGK’ya ait borçları olsa dahi emekli olabilmektelerdir.

Bunu bir örnekle açıklayacak olursak çalışma hayatınıza ara verdiğiniz takdirde kaymakamlık bünyesinde sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gidip gelir testi yaptırmanız gereklidir. Gitmediğiniz zaman size asgari ücretin %3’ü kadar GSS primi tahakkuk edilmektedir.

‘E-DEVLET'TEN KONTROL EDİN’

Eğer çalışmadığınız günler için SGK’dan prim borcu çıkacağına dair bir haberiniz yoksa faizi ile birlikte bu rakam büyümektedir. Diyelim ki daha sonra işe girip çalışmaya devam edip emekliliğe hak kazandınız. Emekli olup maaşa bağlandığınız zaman birden karşınıza çıkabilir. O sebepten dolayı e-Devlet şifrenizle sistemden GSS borcunuz olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. İşte bu gibi durumlar için eğer borç varsa emekli maaşınızdan %25 oranında kesinti olabileceği ile alakalı yasal düzenleme geliyor.

KAÇ EMEKLİ BORÇ KAPSAMINDA YER ALIYOR?

SGK Başkan Yardımcısı İsmail Ertüzün, değişiklikten yaklaşık 1 milyon emeklinin etkileneceğini açıkladı. Meclis sürecindeki sunumunda, “Bu kapsamda yer alan kişi sayısı 961 bin. Ayrıca, 1999 öncesi sigortalılığı başlamış ve GSS borcu olan da 304 bin kişi bulunuyor” şeklinde beyan vermiştir.

DÜZENLEME NE ZAMAN HAYATA GEÇİYOR?

Düzenleme ile ilgili Meclis süreci devam etmektedir. Bilindiği üzere yasa teklifi Meclis’ten geçtikten sonra Sayın Cumhurbaşkanı’nın imzası ile birlikte Resmi Gazete’de yayımlanması gereklidir. İlgili maddenin yürürlük tarihi ise 01 Ocak 2026 şeklinde detaylandırılmıştır.

DUL VE YETİM AYLIĞI ALANLARDAN DA KESİNTİ OLACAK MI?

Dul ve yetimlere maaş bağlanırken dosya bazında hissesi oranında bağlanmaktadır. Örneğin arkada sadece eş varsa, çalışmıyorsa %75, çalışıyorsa maaşın %50 si bağlanmaktadır. Çocuklara ise %25 şeklinde maaş bağlanmaktadır. Eğer GSS’den dolayı bir borç varsa bağlanan maaş üzerinden %25’i geçmemek üzere kesinti yapılacaktır.

Örneğin 16.881 TL maaş alan bir emeklinin vefatı durumunda arkada kalan çocuğuna %25 oranında yani 4.220 TL maaş bağlandığını düşünelim. GSS borcundan ötürü kesinti 1.055 TL olacaktır.

Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar, Kurum tarafından düzenleneceği için yasalaştıktan sonra detaylı uygulama SGK üzerinden yayınlanacaktır.”