Havaların ısınmasıyla birlikte kene tehlikesi yeniden gündeme geldi.
Özellikle kırsal bölgelerde yaşayanlar ve doğa yürüyüşü yapanlar için kene kaynaklı hastalıklar ciddi risk oluşturuyor.
Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bu dönemde dikkatli olunması yönünde uyarıyor.
KENE NEDİR, NERELERDE YAŞAR
Keneler, kan emerek beslenen küçük parazitlerdir. Genellikle ormanlık alanlarda, çalılık bölgelerde, otlaklarda ve hayvanların yoğun bulunduğu yerlerde yaşarlar.
Türkiye'de özellikle Karadeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yoğun olarak görülürler.
Çimenlerin ya da hayvanların üzerine tutunarak insanlara geçerler.
NASIL FARK EDİLİR
Kene ısırığı genellikle ağrısızdır. Bu yüzden fark edilmesi zordur. Koltuk altı, kulak arkası, kasık gibi yumuşak ve nemli bölgelerde tutunabilirler.
Doğadan döndükten sonra vücut tam bir şekilde kontrol edilmelidir. Açık renkli giysiler giymek, keneyi fark etmeyi kolaylaştırır.
KENE ISIRIRSA NE YAPILMALI
Sağlık Bakanlığı, kene vücuda tutunmuşsa çıplak elle dokunulmamasını, cımbız gibi ince uçlu bir araçla deriye yakın yerden yavaşça çekilerek çıkarılmasını öneriyor.
Ancak en doğru yöntem, en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak keneyi uzmanlara aldırmak. Isırık sonrası 10 gün boyunca ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, halsizlik gibi belirtiler gelişirse derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı.
KENELERİN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA): Bu hastalık, Hyalomma türü keneler aracılığıyla bulaşır ve Nairovirüs adlı virüsün neden olduğu ölümcül bir enfeksiyondur.
Ani başlayan yüksek ateş, baş ve kas ağrısı, mide bulantısı ve ağır vakalarda iç kanama gibi belirtiler gösterir. Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2024 yılında 180 KKKA vakası tespit edilmiş, bunlardan 18'i hayatını kaybetmiştir.
Henüz etkili bir aşısı bulunmamakla birlikte erken teşhis ve destek tedavisi hayati öneme sahiptir.
Lyme hastalığı: Borrelia burgdorferi bakterisinin neden olduğu bu enfeksiyon, kene ısırığıyla bulaşır. Genellikle "boğa gözü" şeklinde bir cilt döküntüsüyle başlar. Ateş, halsizlik, baş ağrısı ve eklem ağrıları gibi belirtilerle ilerler.
Tedavi edilmezse sinir sistemi, kalp ve eklemlerde kalıcı hasara neden olabilir. Erken dönemde antibiyotik tedavisiyle tamamen iyileşme mümkündür. Son yıllarda Giresun ve Artvin gibi ormanlık alanlarda Lyme vakalarında artış yaşandığı bildirilmiştir.
Ehrlichiosis, Babesiosis ve Akdeniz Benekli Ateşi: Ehrlichiosis ateş, baş ağrısı ve kas ağrıları ile kendini gösterirken, Babesiosis sıtma benzeri titreme, ateş ve kansızlıkla seyreder.
Akdeniz benekli ateşi ise Rickettsia bakterisinin neden olduğu, ciltte döküntüyle ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Bu hastalıkların hepsi, erken teşhis edildiğinde kontrol altına alınabilir.
Sağlık kuruluşları, kene ısırığı sonrası gelişen her türlü belirti için vakit kaybedilmeden doktora başvurulması gerektiğini vurgulamaktadır.