Bölgeyi sarsacak görüşme: Nükleer tesislere saldırı masada mı?
ABD Başkanı Donald Trump, İran ile İsrail arasındaki çatışmaların tırmandığı bir dönemde, 17 Haziran 2025 Salı akşamı ulusal güvenlik ekibiyle Beyaz Saray’da kritik bir toplantı yaptı. Yaklaşık 80 dakika süren toplantının ardından Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile telefonda görüştü. Axios’a konuşan İsrailli bir üst düzey yetkili, görüşmenin İran’a yönelik muhtemel askeri seçenekler ve bölgedeki artan gerilim üzerine odaklandığını belirtti. ABD basını, Trump’ın İran’ın Fordow’daki yer altı uranyum zenginleştirme tesisine saldırı düzenlemeyi ciddi şekilde düşündüğünü yazdı.
Trump’ın Sert Mesajları
Toplantı öncesi Truth Social platformunda peş peşe paylaşımlar yapan Trump, İran’ın hava savunma sistemlerinin “bol miktarda” olduğunu, ancak “Amerikan yapımı ekipmanlarla karşılaştırılamayacağını” savundu. İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e yönelik sert bir uyarıda bulunan Trump, “Nerede saklandığını tam olarak biliyoruz. Kolay bir hedef, ama şimdilik onu ortadan kaldırmayacağız. Füzeler sivillere veya Amerikan askerlerine atılırsa sabrımız tükenir” dedi. Üçüncü paylaşımında ise İran’a “kayıtsız teslimiyet” çağrısı yaparak gerilimi tırmandırdı. Bu açıklamalar, Trump’ın diplomasiden çok askeri seçeneklere eğilimli olduğu yorumlarına yol açtı.
Netanyahu ile Görüşmenin Perde Arkası
Axios’a konuşan iki İsrailli yetkili, Netanyahu ve İsrail savunma kuruluşunun, Trump’ın önümüzdeki günlerde İran’ın nükleer altyapısına yönelik bir saldırıya katılma ihtimalini yüksek gördüğünü belirtti. İsrail, 13 Haziran’dan bu yana İran’ın nükleer tesisleri, balistik füze fabrikaları ve askeri liderlerini hedef alan geniş çaplı saldırılar düzenliyor. ABD, şimdiye kadar İsrail’in İran’dan gelen füze saldırılarına karşı savunmasına destek sağladı, ancak doğrudan saldırı operasyonlarına katılmadı. Ancak üç Amerikalı yetkili, Trump’ın özellikle Fordow tesisine yönelik bir operasyon için harekete geçebileceğini ifade etti.
Diplomasi Hâlâ Masada mı?
Beyaz Saray’ın bu hafta içinde İranlı yetkililerle doğrudan temas kurmayı değerlendirdiği belirtildi. Ancak Trump, bu görüşmelerin “Washington’a döndüğümde ne olacağına bağlı” olduğunu söyleyerek belirsiz bir tavır sergiledi. Daha önce Oman’da düzenlenen dolaylı müzakereler, İran’ın uranyum zenginleştirme programını durdurması ve ABD’nin yaptırımları hafifletmesi üzerine yoğunlaşmıştı. Ancak İsrail’in saldırıları ve İran’ın misillemeleri, diplomatik çabaları sekteye uğrattı. İran, pazar günü planlanan altıncı tur görüşmelerden çekildiğini açıklamıştı.
Vance’ten Trump’a Destek
Başkan Yardımcısı JD Vance, X platformunda yaptığı paylaşımda, Trump’ın İran politikasında “dikkatli ve tutarlı” bir çizgi izlediğini savundu. Vance, Trump’ın önceliğinin Amerikan askerlerini ve vatandaşlarını korumak olduğunu vurgularken, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurması için ek adımlar atılabileceğini belirtti. Vance’in bu çıkışı, Trump’ın İran’a yönelik sert söylemlerine destek olarak yorumlandı ve Cumhuriyetçi Parti içindeki şahin kanadın baskısını yansıttı.